มีงานวิจัยพบว่า โรคอ้วน โดยเฉพาะในวัยกลางคน เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด สมองเสื่อม (dementia) และอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease) ในอนาคต
- การอักเสบเรื้อรัง (chronic inflammation) ทำให้เซลล์ประสาทถูกทำลาย
ภาวะดื้อต่ออินซูลินในสมอง (brain insulin resistance) กระทบต่อการสื่อสารของเซลล์ประสาท
ความดันโลหิตสูงและหลอดเลือดแข็ง ทำให้สมองขาดเลือดซ้ำ ๆ
ภาวะไขมันพอกตับและ metabolic syndrome ส่งผลต่อการทำงานของสมองทางอ้อม
การลดน้ำหนักช่วยสมองได้อย่างไร
- ช่วยลดการอักเสบเรื้อรัง ทำให้ความเสียหายของเซลล์สมองลดลง
ปรับสมดุลน้ำตาลและอินซูลิน ทำให้สมองได้รับพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
ลดความดันโลหิตและไขมันในเลือด ทำให้หลอดเลือดสมองแข็งแรงขึ้น
นอนหลับดีขึ้น ลดโอกาสการสะสมโปรตีนเบต้าอะไมลอยด์ (สาเหตุหนึ่งของอัลไซเมอร์)
หลักฐานจากงานวิจัย
การศึกษาระดับประชากรพบว่า คนที่มี BMI สูงในวัยกลางคน มีโอกาสสมองเสื่อมมากกว่าคนที่น้ำหนักปกติ
งานวิจัยติดตามผู้ที่ควบคุมน้ำหนักได้อย่างสม่ำเสมอ พบว่าความจำ การคิดวิเคราะห์ และการทำงานของสมองดีขึ้นเมื่อเทียบกับคนที่น้ำหนักไม่ลด
แนวทาง WHO: Risk Reduction of Cognitive Decline and Dementia (2019) ระบุว่า “การควบคุมน้ำหนัก การออกกำลังกาย และอาหารสุขภาพ” เป็นวิธีลดความเสี่ยงสมองเสื่อมที่พิสูจน์แล้ว
วิธีปฏิบัติในชีวิตประจำวันเพื่อสุขภาพสมอง
อาหารสมดุลแบบ Mediterranean/DASH diet ประกอบด้วยผัก ผลไม้ ธัญพืชเต็มเมล็ด ปลา น้ำมันมะกอก
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ทั้งแอโรบิกและฝึกกล้ามเนื้อ
นอนหลับยาว 7–9 ชั่วโมง
ฝึกสมอง เช่น อ่านหนังสือ เล่นดนตรี หรือเกมฝึกคิด
จัดการโรคเรื้อรัง เช่น ความดัน เบาหวาน ไขมัน
การลดน้ำหนักไม่เพียงช่วยป้องกันโรคหัวใจ เบาหวาน หรือมะเร็ง แต่ยังช่วย ปกป้องสมอง ลดความเสี่ยงสมองเสื่อม
การดูแลสุขภาพกายตั้งแต่วัยกลางคน คือการลงทุนเพื่อให้ สมองแข็งแรงในวัยชรานะคะ